‘Verantwoord hout stoken begintbij het juiste filter’

Houtstook ligt onder vuur. Hoewel houtkachels en open haarden voor veel sfeer zorgen en een doeltreffende oplossing bieden voor de hoge energieprijzen, hebben zij ook een keerzijde. Volgens onderzoek van de Stichting Nederlandse Haarden- en Kachelbranche kunnen houtkachels in woonwijken namelijk tot 38% van de fijnstofconcentraties veroorzaken, op momenten in de winter en wanneer verschillende houtkachels worden gestookt. Jammer, volgens Elzo Kerstjens van Schiedel Metaloterm B.V., want hout is een CO2-neutrale biobrandstof en kan van grote toegevoegde waarde zijn in de route naar een CO2-neutrale energievoorziening. “Om bewoners toch de voordelen van houtstook te laten ervaren en gezondheidsrisico’s te elimineren, bieden wij een ESP-10 deeltjesfilter die eenvoudig op iedere schoorsteen geplaatst kan worden en de fijnstofemissie tot een verwaarloosbaar niveau reduceert.”

Bij het verbranden van houtproducten zoals haardblokken, pellets, biomassa en houtskool komt houtrook vrij. “Hoewel hout een natuurproduct betreft, is de rook die vrijkomt bij het verbrandingsproces altijd ongezond”, weet Kerstjens. “De houtrook bevat namelijk fijnstof, dat in bepaalde concentraties een geïrriteerde neus, ogen, keel en/of luchtwegen kan veroorzaken. Wie veelvuldig en langdurig wordt blootgesteld aan houtrook, kan op termijn zelfs chronische aandoeningen zoals astma, COPD of hart- en vaatziekten ontwikkelen. Nu de verkoop van houtkachels en pelletkachels als gevolg van de hoge energieprijzen blijft stijgen, zullen naar verwachting ook de overlast en gezondheidsrisico’s toenemen. Zeker in dichtbevolkte gebieden, tenzij de juiste maatregelen worden genomen.”

Bij fijnstof maakt men onderscheid tussen fijne en ultrafijne deeltjes. Hierbij geldt dat hoe kleiner de deeltjes zijn, hoe dieper zij ons lichaam kunnen binnendringen en hoe meer schade zij kunnen veroorzaken. “Rookgasdeeltjes hebben een afmeting van <0,1 μm, dit is 1.000 keer kleiner dan een mensenhaar”, weet Kerstjens. “Dat maakt de deeltjes zeer schadelijk voor onze gezondheid. Wie hout wil stoken, moet daarom de nodige voorzorgsmaatregelen treffen.” Onder andere de leeftijd van de houtkachel, het type kachel (wel of geen Ecodesign-keurmerk), de manier van stoken (zonder smoren), houtsoort en houtvochtigheid, kanaalontwerp, onderhoudscyclus én de actuele weersomstandigheden kunnen de hoeveelheid schadelijke gassen en geuren die vrijkomen al flink beperken, weet hij. “Wie écht het verschil wil maken echter, kan niet om een rookgasfilter heen.”

Schiedel Metaloterm B.V. speelt hierop in met de Exodraft ElektroStatischePercipitator (ESP)-10 deeltjesfilter. “Onze ESP-10 deeltjesfilter is geschikt voor gesloten houtkachels tot 10 kW en specifiek ontworpen om gevaarlijke en ultrafijne deeltjes veilig uit het rookgas van de houtkachel of open haard te verwijderen”, aldus Kerstjens. “Het filter vermindert het aantal uitgestoten fijne en ultrafijne deeltjes met maar liefst 95% en zorgt voor een vermindering voor de totale deeltjesmassa met 70-75%, volgens de Noorse testnorm NS3058. Indien het filter wordt toegepast in combinatie met een Ecodesign houtkachel, dan worden de gezondheidsrisico’s voor omwonenden teruggebracht naar een niveau dat niet uitstijgt boven het niveau van de natuurlijke omgeving. Hiermee sluit houtstook prima aan bij de filosofie van duurzaam verwarmen met hernieuwbare energie.” Houtstook is klimaatneutraal, benadrukt hij. “Hout dat verbrand wordt, laat niet meer CO2 vrij dan hout dat vrijkomt bij natuurlijke verrotting. De CO2 komt bij verbranding weliswaar sneller vrij, maar draagt niet bij aan een stijging van het CO2-gehalte in de atmosfeer. Last-but-not-least is houtstook economisch interessant en biedt het bewoners zekerheid met het oog op de onzekere capaciteit van ons energienet in de toekomst.”

De Exodraft ESP-10 deeltjesfilter is eenvoudig in te passen in nieuwe schoorstenen of middels een speciale adapter te bevestigen op bestaande (gemetselde) schoorstenen. De werking is eenvoudig, aldus Kerstjens. “Het rookgasfilter wordt geleverd met een geïntegreerde schoorsteenventilator, die zorgt voor een constante trek. Hierdoor is de haard gemakkelijker aan te steken. Bovendien helpt de ventilator de terugslag van rook in de woonkamer te voorkomen.” Het rookgas passeert de ESP-10 via het schoorsteenkanaal. “Bij het passeren van het metalen filterrooster worden de fijnstofdeeltjes elektrisch geladen. Het aangelegde spanningsverschil tussen buitenbuis en rooster veroorzaakt een horizontaal elektrisch veld waarin de geladen fijnstofdeeltjes als het ware ‘gevangen’ worden. Vervolgens worden de deeltjes door de opgewekte Coulombkracht in de richting van het metalen filterrooster gedwongen.” Dankzij de zelfreinigende functie van de ESP-10 worden kleine rookgasdeeltjes in het filterrooster direct verbrand en omgezet in CO2. “Het restant, voornamelijk grote samengeklonterde deeltjes, wordt afgevangen en valt terug in de houtkachel, waar het alsnog wordt verbrand.” Doordat het filterrooster van de ESP-10 in de lengterichting van de rookgassen staat, wordt het risico op verstopping uitgesloten. Het filter hoeft bovendien niet handmatig gereinigd te worden.

In Europa verscherpt de regelgeving op het gebied van energieverbruik en worden passiefhuizen de norm. In Nederland zijn inmiddels de BENG-eisen van kracht. “Om aan deze eisen te voldoen, moeten thermische onderbrekingen te allen tijde worden voorkomen”, aldus Kerstjens. “Ook als het om de rookgasafvoer gaat. Schiedel Metaloterm B.V. speelt hierop in met de Iso-Block® luchtdichte dakdoorvoer, die de dampremmende laag intact laat, een volledige brandveiligheid garandeert en uitstekend geïnstalleerd kan worden in combinatie met onze ESP-10 deeltjesfilter.” Installateurs die meer informatie willen over Iso-Block® of Exodraft ESP-10 zijn van harte welkom bij Schiedel Metaloterm B.V. Ook voor het volgen van een (gratis) montagetraining.

Schiedel Metaloterm B.V. ontwerpt en produceert RVS rookgasafvoersystemen voor elke toepassing, inclusief bijbehorende componenten. Van aansluitstukken tot ondersteuningen, dakplaten, dempers en deeltjesfilters voor de residentiële en industriële markt.