De Pen | Power to the people

Er tegenin gaan is zinloos, werkt op zijn minst verlammend, zoals in onze tijd in Belarus en Myanmar. De macht van het getal werkt, ook bij Google en TikTok.

Wie heeft het primaat over installaties in gebouwen? De ontwikkelaar, eigenaar, gebruiker, architect, bouwkundig ingenieursbureau, aannemer, installatietechnisch ingenieursbureau, E-installateur, W-installateur, system integrator of ICT-infrabedrijf? Ga er maar aanstaan als je een adequaat werkend centraal gestuurd systeem wilt. Het lijkt een schreeuwend stel politici, iedereen wijst naar elkaar als er iets misgaat. En er gaat steeds van alles mis, zolang ieder voor zich het primaat over de ander opeist.

Misschien loopt ze op haar laatste benen, maar het bottom-up-systeem van onze democratie heeft best lang gewerkt. Zat wat coherentie in voordat het werd gecorrumpeerd door bureaucratie. Heel misschien kan het nog gerepareerd worden.

Maar hoe doen we dat nou, in de wereld van bouw en installatie, een samenhangend, functioneel werkend geheel van onderop opbouwen? Toen we nog gewoon stenen stapelden ging het soms erg goed, monumentaal. Sinds de vormverhoudingen in steen en hout de warmte en kou niet meer buiten een gebouw houden, sinds we niet meer accepteren dat we ook binnen niet in ons hemd kunnen gaan zitten, sinds die tijd bouwen we ‘sick buidings’.

We hebben er iets op gevonden: ‘smart buildings’. Zijn we nu af van het gedonder? Integendeel, nog meer partijen vechten om het primaat. De processen van ontwerp, realisatie en beheer zijn nog ondoorzichtiger geworden. ICT beloofde het omgekeerde, inherent, in theorie.

Toch komt het, de echte bottom-up-benadering kán, via autonome sensor- en besturingsnetwerken. Het is Cruyffiaans, je ziet het pas als je het ziet werken, een nadeel dat nog voordeel moet worden. Je hoeft niet meteen alles overboord te gooien. Doe het gewoon stap voor stap. Enige voorwaarde: niemand is de baas, behalve de gebruiker. De ultieme klant is koning en elke nieuwe koning krijgt te maken met hetzelfde opstandige volk. Is nog duurzaam ook, een gebouw dat steeds een nieuwe koning-gebruiker kan krijgen.