‘Waar lucht of vuil zit, is geen warmteafgifte mogelijk’

De waterkwaliteit en waterbehandeling van warmtepompsystemen komt steeds meer onder de aandacht van installateurs én eindgebruikers. Een goede ontwikkeling, volgens Floris van ’t Verlaat van Caleffi, omdat warmtepompen extra gevoelig zijn voor lucht en vuil. “De warmtewisselaar kan sneller dichtslibben. Bovendien werken warmtepompen met een lagere temperatuur en een kleinere Delta T, waardoor de debieten hoger zijn. In bestaande installaties geeft dit het risico dat de leidingen te klein zijn en verstoppingen nog sneller voor problemen kunnen zorgen. Indien de warmtepomp gecombineerd wordt met vloerverwarming, dan kunnen kalkdeeltjes en andere vervuiling bezinken in de vloerverwarmingsleidingen en zich steeds verder ophopen, waardoor een goede doorstroming wordt belemmerd. Om dit te voorkomen, adviseren wij om in elke nieuwe én bestaande warmtepompinstallatie een lucht- en vuilafscheider te plaatsen.”

De vervuiling in warmtepompinstallaties kan volgens Van ’t Verlaat worden onderverdeeld in drie categorieën. “Allereerst heb je het bouwvuil, zoals stof, lasflux en zaagsel, dat tijdens de aanleg van het warmtepompsysteem in de leidingen achterblijft. Tijdens het vullen van de installatie met kraanwater komen bovendien kalkdeeltjes en lucht in de installatie terecht. Waar de kalkdeeltjes zich afzetten op onder andere het verwarmingselement, de leidingen en de kleppen, speelt lucht een belangrijke rol in de corrosie van (het beperkte aantal) metalen onderdelen. In één kuub water zit ongeveer 30 liter opgeloste lucht. Indien geen passende maatregelen worden genomen om deze lucht te verwijderen, veranderen bijvoorbeeld aansluitleidingen in opofferingsanodes. De corrosiedeeltjes die vrijkomen, kunnen bovendien vervelende verstoppingen en rendementsverliezen veroorzaken. Niet voor niets stellen steeds meer warmtepompfabrikanten lucht- en vuilafscheiding verplicht om in aanmerking te komen voor garantie.”

“Waar lucht of vuil in de installatie zit, zit geen water. Waar geen water zit, zit geen warmte. En waar geen warmte zit, is geen afgifte mogelijk”, benadrukt Van ’t Verlaat. “Dit geeft het belang van kwalitatief en schoon systeemwater wel aan.” Caleffi beschikt over een uitgebreid assortiment producten die hierin ondersteunen. Als voorbeeld noemt Van ’t Verlaat de DISCAL® luchtafscheider met speciale vortex-techniek, die zelfs de kleinste luchtbellen (microbellen) uit het circuit elimineert. “Voor de vuilafscheiding leveren wij een uitgebreid aanbod vuilafscheiders, die vuil tot 5 micron uit het systeemwater kunnen halen. Dankzij een geïntegreerde magneet worden hierbij ook de kleinste magnetietdeeltjes afgevangen.”

Speciaal voor all-electric en hybride warmtepompsystemen ontwikkelde Caleffi de CALEFFI XF, waarin een vuilafscheider, een vuilfilter en een sterk magnetisch veld slim gecombineerd worden. “Dankzij het innovatieve vuilafscheider-filter worden onzuiverheden zoals bouwvuil en magnetiet al vanaf de allereerste passage van het systeemwater opgevangen en afgescheiden, waardoor het warmtepompsysteem van meet af aan schoon en efficiënt functioneert. Waar voor de grove vuilfiltering een intern gaaselement is voorzien, vangt een speciale uitlaatzeef met een extra groot (98 cm2) en verfijnd filteroppervlak zelfs de kleinste vuildeeltjes (tot 160 micron) doeltreffend af. Hierdoor wordt het risico op filterverstopping sterk geminimaliseerd. Een magneetstaaf centraal in het systeem creëert een sterk magnetisch veld, waardoor ook alle ijzerhoudende onzuiverheden worden opgevangen en de magnetische rotors van de circulatiepompen worden beschermd.”

Dankzij de CALEFFI XF worden een slechte werking, storingen en vastgelopen componenten voorkomen en een optimaal rendement, een hoog comfort én een lange levensduur van het systeem geborgd. “Bovendien is het risico op drukverlies minimaal”, aldus Van ‘t Verlaat. “Dat maakt de CALEFFI XF perfect geschikt voor warmtepompinstallaties. Naar wens kan de vuilafscheider zowel horizontaal als verticaal gemonteerd worden. Zónder in te boeten aan functionele of vloeistofdynamische prestaties.”

De CALEFFI XF is beschikbaar in zeven maten, van 3/4 tot 2 duim. “Hierdoor past het systeem zowel in kleinere als middelgrote warmtepompinstallaties”, vertelt Van ’t Verlaat. “Dankzij een easy clean reinigingsmechanisme met borstels en een schraper kan het systeem eenvoudig en intensief gereinigd worden, zonder dat demontage nodig is. “Door simpelweg de knop aan de bovenzijde te draaien, reinigen speciale borsteltjes de binnenzijde van de filters. Dankzij de speciale spiraalvormige opstelling van de borstels zakken onzuiverheden als vanzelf naar de bodem van het toestel, waar een metalen schraper de bodem schoonmaakt.”

Indien de warmtepomp in een bestaande (hybride) installatie wordt opgenomen, dan adviseert Caleffi om de installatie altijd goed te spoelen. “Door vervolgens een Caleffi C3 Cleaner toe te voegen en mee te laten circuleren met het installatiewater, wordt het vastzittende slib, kalk en vuil losgeweekt”, vertelt Van ’t Verlaat. “Het is heel belangrijk dat in deze fase ook een vuilafscheider geïnstalleerd wordt, die al dit vuil vóór de warmtepomp kan afvangen. Is de installatie schoon? Dan kan een Caleffi C1 Inhibitor worden toegevoegd om de installatie tegen nieuwe corrosie en kalkaanslag te beschermen.” De inhibitor heeft een werking van circa een jaar, weet Van ’t Verlaat. Daarom adviseert hij om dit middel bij het periodieke jaarlijkse onderhoud steeds opnieuw toe te voegen. Maar ook om tijdens dit onderhoud de vuilafscheider te controleren en te reinigen om verzadiging te voorkomen.

Om de juiste producten voor ieder project te selecteren, kijkt Caleffi graag over de schouder van de installateur mee naar zijn ontwerp én de installatie. “Bovendien verzorgen wij regelmatig trainingen, waarin wij installateurs informeren over hoe vervuiling in de installatie ontstaat, welke vervuilingstypen er zijn, welke schades en klachten zij kunnen veroorzaken én welke producten en systemen dit kunnen ondervangen. Daarnaast ondersteunen we in de juiste toepassing van onze producten en systemen en denken we mee op hydraulisch vlak”, vertelt Van ’t Verlaat. “Alles voor een goed werkende warmtepompinstallatie.”