Waarschuwing voor overisolatie: ‘CO2-reductie lijkt belangrijker te worden dan gezondheid’

“CO₂-reductie zou altijd in één adem genoemd moeten worden met ventilatie. Als we panden willen bouwen waarin mensen gezond kunnen werken, leren, wonen en recreëren, dan is dat van levensbelang.” Aan het woord is Erik van Heuveln.

Erik van Heuveln, algemeen directeur van Zehnder Group Nederland, signaleert dat de gevolgen van overgeïsoleerde panden nog steeds worden onderschat. Overisolatie gaat ten koste van de gezondheid van de gebruikers van het pand en leidt tot kwalen en ziektes als droge ogen, cara, astma en chronische vermoeidheid. Goede ventilatie is noodzakelijk om de gezondheid van mensen te faciliteren in duurzame en steeds beter geïsoleerde woningen.

Ruimhartig ventileren

“CO₂-reductie is het toverwoord geworden”, meent Van Heuveln. “Dat is begrijpelijk. De roep om CO₂-reductie is groot. Terecht wordt de bouwwereld hier ook aan gehouden door het Bouwbesluit. Hierin staat de minimale hoeveelheid ventilatie vermeld waaraan nieuwbouwhuizen moeten voldoen. In de praktijk wordt deze norm echter uitgelegd als ‘maximaal’, onder het motto ‘Dan zit het met de CO₂-uitstoot zeker goed’. En daar gaat het fout. Voor een gezond klimaat moet juist ruimhartig worden geventileerd en moet de norm ruim worden overschreden.”

Mensen informeren

Betere ventilatie begint bij betere informatie. Mensen moeten zich bewust worden dat ventilatie in goed geïsoleerde gebouwen van levensbelang is. Ventilatie faciliteert de gezondheid. “In bestaande situaties is het lastig om de ventilatie te verbeteren”, weet Van Heuveln. “Hoe moet het Bouwbesluit achteraf worden toegepast? Aan welke eisen moet goed functionerende mechanische ventilatie voldoen? Daarom moet de kennis en kunde hieromtrent nadrukkelijker worden verspreid. Geld speelt ook vaak een rol. Minder zorg besteden aan het binnenklimaat is een snelle en gemakkelijke manier van bezuinigen.”

Energiebesparing en gezondheid combineren

Toch blijft het voor Van Heuveln onbegrijpelijk dat over de gevolgen van zeer goed geïsoleerde woningen, kantoren en scholen zo gemakkelijk wordt gedacht. “Je zou het kunnen vergelijken met een plastic zak over je hoofd. Iedereen begrijpt dat dat levensgevaarlijk is. Toch wordt op dit moment en masse gekozen voor een schil die hartstikke dicht zit. Energiebesparing wordt belangrijker gevonden dan gezondheid. En dat terwijl de ambitie voor energieneutraliteit uitstekend te combineren is met de ambitie voor een binnenklimaat dat de gezondheid faciliteert.”

Gezondheid en comfort

Een factor die – naast gezondheid en energieprestaties – belangrijk is voor een goed ventilatiesysteem is comfort. “Hiermee bedoel ik de mate van geluid die bewoners ervaren. Duurzame woonconcepten met een hoge isolatiewaarde zijn niet alleen koude- en warmte-isolerend, maar ook geluidsisolerend. De bewoners horen nog nauwelijks iets van de buitenwereld”, weet Van Heuveln. “Wat zij hierdoor juist wel horen, is de ventilatie-installatie. Als mensen dit geluid storend vinden, draaien zij de ventilatieknop terug en wordt er te weinig geventileerd. In het testlaboratorium van Zehnder worden alle ventilatieoplossingen uitvoerig getest voordat ze op de markt worden gebracht. Hierdoor brengen we nu het stilste ventilatiesysteem dat ruimschoots voldoet aan de Europese energieprestatie-eisen van morgen.”

Samenwerking voor het beste resultaat

“Het beste resultaat wordt bereikt als het ventilatiesysteem vanaf het eerste moment wordt opgenomen in het ontwerp. Ventilatie wordt dan een integraal onderdeel van het gebouw”, zo meent Van Heuveln. “Door de jarenlange kennis, ervaring en monitoring, kan Zehnder nu de woning realiseren waarin een gezond binnenklimaat en de benodigde energieprestaties samengaan. Voorbeelden hiervan zijn de Nul-Op-de-Meter- en Plus-Op-de-Meter-woningen. De Wattz-In-module is een mooi voorbeeld dat is voortgekomen uit samenwerking. Hierbij levert Alklima/Mitsubishi Electric de lucht/water-warmtepomp, ABB de omvormer en gateway voor monitoring en Zehnder de ventilatie-unit met warmteterugwinning.”