‘Ventilatie op scholen kan en moet beter’

Een coronaproof HVAC-systeem en een duidelijk ventilatieprotocol. Daarmee verkleinen onze scholen de kans op een corona-uitbraak, zo zegt Maurice de Hond. De opiniepeiler pleit al maanden voor goede ventilatie, om een manier van virusverspreiding tegen te gaan die zich niet laat weerhouden door anderhalve meter afstand: via de lucht. 

“In februari dit jaar ontdekte ik dat het COVID-19 virus zich niet alleen via direct of indirect contact verspreidt”, vertelt De Hond. “Uit verschillende analyses over de transmissie van het virus over de wereld kwam naar voren dat het sneller om zich heen grijpt bij een lage luchtvochtigheid. Dit maakte het zeer aannemelijk dat COVID-19 zich ook via de lucht verspreidt. Al snel werd ik in die gedachte ondersteund door diverse wetenschappelijke onderzoeken en experimenten.”

“Als je hoest of niest, maar bijvoorbeeld ook als je praat of zingt, komen er druppeltjes vrij. Dit zijn enerzijds grote druppeltjes, die niet verder komen dan een meter, maar ook hele kleine druppeltjes. Die kleine druppeltjes, de zogenoemde aerosolen, blijven lange tijd in de lucht zweven en leggen een grotere afstand af. Bevatten zij het virus en bevinden zij zich in een gesloten, slecht geventileerde ruimte? Dan is de kans groot dat de mensen in die ruimte de virusdeeltjes inademen. Zo kunnen in een relatief korte tijd veel mensen besmet raken. Denk bijvoorbeeld aan de verpleeghuizen, waar in één klap een grote groep bewoners en medewerkers het virus kreeg. Maar ook bij face-to-face contact tussen twee mensen kunnen aerosolen voor virusoverdracht zorgen. Anderhalve meter afstand houden is dan niet genoeg en vind ik daarom een simplistische aanpak.”

“Omdat het risico op besmetting via aerosolen daar groot is. Het is wetenschappelijk aangetoond dat aerosolen snel verdwijnen bij goede ventilatie. Bij veel scholen is het echter dramatisch gesteld met de kwaliteit van de HVAC-systemen. In een onderzoek uit 2013 las ik dat een groot deel van de basisscholen niet voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit van 2012. Daarbij moet je je sterk afvragen of het Bouwbesluit afdoende is. Het is immers niet ontworpen om te beschermen tegen ziektes die zich door de lucht verspreiden.”

“Alles begint met bewustwording. Schoolbesturen moeten de urgentie inzien van goede ventilatie. Het standpunt van het RIVM helpt daar niet bij. Daar zeggen ze: ‘Ventilatie is goed, maar geen middel om verspreiding van corona tegen te gaan.’ Scholen krijgen het advies om zich aan het Bouwbesluit te houden, maar ventilatie op scholen kan en moet beter. Tegen schoolbesturen zeg ik dan ook: controleer je HVAC-systeem, stel het op de juiste manier in en maak het indien nodig coronaproof. Ook pleit ik voor CO2-meters in elk lokaal en een ventilatieprotocol. In dat protocol staat bijvoorbeeld wat je moet doen als in een ruimte de maximale CO2-waarde bereikt wordt. Dit, en nog veel meer, staat in het Deltaplan Ventilatie dat ik op 24 juni publiceerde. De regering heeft het plan echter niet opgepakt.”

“In het Deltaplan roep ik op om alle HVAC-systemen te controleren en coronaproof te maken. Dat laatste zou, gezien het korte tijdsbestek, niet helemaal gelukt zijn. Maar het was wel mogelijk geweest om in kaart te brengen welke ruimtes coronaproof zijn en welke maatregelen genomen moeten worden voor de ruimtes die dat nog niet zijn. Denk aan ramen open zetten, een beperkt aantal personen toelaten of mondkapjes dragen. Kortom: als het Deltaplan direct in werking was getreden, zouden we nu meer duidelijkheid en minder rigoureuze maatregelen hebben. Ook zou er minder kans zijn op grote uitbraken – met alle gevolgen van dien. Waar ik mij aan erger, is de struisvogelpolitiek in Nederland. Premier Rutte heeft het steeds maar over je ‘handen stuk wassen’ en anderhalve meter afstand houden. Over goede ventilatie hoor je vanuit de overheid vrijwel niets. En dat terwijl in de landen om ons heen, zoals België en Duitsland, het belang van ventileren bij nader inzien wél wordt onderkend. Blijkbaar hebben wij een Nederlandse variant van het virus. Dat vind ik laakbaar.”