Meer comfort tegen minder energieverbruik. Het lijkt misschien een contradictie, maar de praktijk bewijst dat het kan! “Elke dag worden HVAC-renovatieprojecten opgeleverd die merkbaar een beter comfort en gezondere binnenlucht bieden, terwijl tegelijkertijd een aanzienlijke thermische en energiebesparing wordt gerealiseerd”, vertelt Richard Daamen, Managing Director van Belimo Servomotoren BV. “Onze innovatieve technieken spelen hierin een sleutelrol en transformeren ‘grijze’ HVAC-installaties snel tot ‘groene’ klimaatsystemen. Zónder ingrijpende aanpassingen en/of hoge kosten, waardoor verduurzaming voor elk gebouw binnen handbereik komt.”
Milieuschade, klimaatverandering en uitputting van grondstoffen vormen de uitdagingen waar we vandaag voor staan. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, heeft de Europese Unie al in 2019 de Europese Green Deal gelanceerd, die moet helpen om de transitie naar een moderne, hulpbronnenefficiënte en concurrerende economie te maken. De bouwsector speelt hierin een grote rol. “Belangrijk onderdeel van de Green Deal is de ‘renovatiegolf’”, aldus Daamen. “Doel is om voor 2030 zo’n 35 miljoen inefficiënte gebouwen te verduurzamen en – als gevolg daarvan – de CO2-uitstoot met ten minste 55% te verminderen, het energieverbruik te reduceren én de basis te leggen voor een klimaatneutraal Europa in 2050.” Ook de Nederlandse overheid zet hier hoog op in. Middels verschillende initiatieven probeert zij gebouweigenaren te stimuleren om met hun vastgoed aan de slag te gaan. Van het verplichte energielabel C voor kantoren (>100 m2), de verplichte Energie-audit (EED) voor bedrijven met meer dan 250 fte en het verplichte energieregistratie en bewakingssysteem (EBS) t/m aantrekkelijke subsidies zoals de EIA, SDE+ en ISDE. “Populaire maatregelen om het energieverbruik terug te dringen, zijn de isolatie van gevels, daken en vloeren en de installatie van warmtepompen en zonnepanelen”, weet Dirk Bijlaart, Manager Technisch Advies bij Belimo Servomotoren BV. “Maar ook de ‘retrofit’ van regelkogelkranen en aandrijvingen in HVAC-installaties kan flinke besparingen opleveren.”
Bijlaart is begin dit jaar gepromoveerd tot Manager Technisch Advies. Een nieuwe functie binnen de Belimo organisatie, met als doel om de bewustwording bij gebouweigenaren en facility managers te vergroten. “In combinatie met onze accountmanagers en ons lidmaatschap van Binnenklimaat Nederland en FHI Gebouw Automatisering creëren wij een maximale toegevoegde waarde en een brede marktbewerking”, aldus Daamen. “En die is hard nodig.” Op locatie bij de klant legt Bijlaart graag de nut en noodzaak van verduurzaming uit. Hierbij brengt hij graag de actuele situatie én mogelijke verbeterpunten in kaart. “In veel bestaande gebouwen zijn de HVAC-installaties verouderd”, vertelt hij. “Niet alleen zijn de installaties vaak anders ontworpen dan hun moderne opvolgers, ook zien we regelmatig dat kleppen niet meer (goed) sluiten. Hierdoor vindt continu stroming van lucht en water plaats. Ook wanneer dit niet gewenst is, waardoor comfort- en geluidsklachten ontstaan en onnodig energie wordt verspild.” Omdat in veel gebouwen inzicht in de installaties ontbreekt, start Belimo steevast met meten. “Ook kijken we kritisch naar de staat van de installatie én naar het gebruik. Hoe kunnen we de installatie zo goed en (kosten)efficiënt mogelijk verduurzamen? Door actief data te verzamelen en te analyseren, weten we exact waar we kunnen optimaliseren.”
“Door in de hoofdleiding van de HVAC-installatie slimme en dynamische veldcomponenten zoals flowcomponenten of VAV-aandrijvingen te plaatsen, kunnen we exact zien waar lucht en water op een juiste manier door de installatie stromen en waar energie verloren gaat”, vertelt Bijlaart. “Op basis van deze gegevens kunnen slecht presterende kleppen en/of aandrijvingen in de installatie eenvoudig getraceerd en vervangen worden. Bijvoorbeeld door onze Retrofit regelkogelkranen en aandrijvingen, die 100% sluitend zijn en in een juiste (in)regeling en flow voorzien. Hierdoor neemt het comfort toe, worden de gewenste temperatuurverschillen weer gehaald en worden energieverbruiken tot een minimum beperkt. Aanpassingen aan het leidingnetwerk zijn in de meeste gevallen niet nodig, waardoor handelingen en investeringen tot een minimum beperkt blijven.”
Maar de duurzame ambitie van Belimo gaat verder. Met de oprichting van de Belimo Climate Foundation ondersteunt Belimo ook non-profit instellingen en niet-overheidsorganisaties op het gebied van onderwijs, opleiding en gezondheid om de energie-efficiëntie van hun gebouwen te verbeteren en de CO2-uitstoot te verminderen. “Doel van onze stichting is om bij te dragen aan de verduurzaming van álle gebouwen, ook als hiervoor de financiële middelen ontbreken”, benadrukt Daamen. “Maar ook om de samenleving op deze manier bewust te maken van de hefboomwerking die gebouwrenovaties hebben. Bijvoorbeeld als het gaat om het bereiken van onze klimaatdoelstellingen. Hierbij focussen we niet alleen op energieopwekking, maar ook op energiedistributie en ventilatiesystemen. Want op al deze vlakken is nog heel wat te winnen. Zowel in kantoren, hotels, ziekenhuizen, datacenters als scholen.”
Als lid van Binnenklimaat Nederland ziet Daamen dat de bewustwording in kleine utiliteitsprojecten groeit. Als voorbeeld noemt hij de scholen, waarin verplichte CO2-meters helpen om inzicht te krijgen in de luchtkwaliteit. “Maar inzicht alleen is niet genoeg”, benadrukt hij. “Datzelfde geldt voor het openen van ramen bij te hoge ppm-scores. Het is tijd om écht in actie te komen, om onze gebouwen op de juiste manier te upgraden en om binnenklimaat, comfort en energieverbruik op orde te brengen. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor de overheid, maar ook voor onze branche. Laten we samen een vuist maken en écht impact maken. Onze aarde zal ons dankbaar zijn.”