Platform over installatietechniek, klimaatbeheersing en elektriciteit
Ventilatie op scholen en de overheid
Deze school in Delden heeft de publieksprijs gewonnen bij de verkiezing van de Nederlandse Duurzaam Bouwen Award. Het gebouw is biobased gebouwd en behoort tot de gezondste en duurzaamste scholen van Europa (klimaatneutraal, gasloos en verwarmd en gekoeld met geluidsgolven).

Ventilatie op scholen en de overheid

Ventilatie in publieke gebouwen, waaronder scholen, krijgt steeds meer aandacht. Ook vanuit de Rijksoverheid. Zo is al twee keer honderd miljoen euro beschikbaar gesteld in het kader van de SUVIS regeling en verscheen op 11 oktober vanuit het Ministerie van VWS de handreiking basistips voor ventileren. Ventileren staat op de kaart.

De coronapandemie heeft extra duidelijk gemaakt hoe belangrijk het is om goed te ventileren op scholen. Helaas bestaan er nog veel onduidelijkheden en misvattingen over het begrip ventileren. Op dit gebied kunnen nog veel stappen gezet worden, zonder dat daarvoor al direct grote en kostbare ingrepen nodig zijn. De PO-raad, de VO-raad, de Vereniging Nederlandse gemeenten (VNG) en kenniscentra als Ruimte-OK ondersteunen scholen op dit vlak met gerichte adviezen, kennisdocumenten, vraag- en antwoordenbladen en ventilatiechecks. Binnenkort verschijnt er een verdiepend onderzoek naar ventilatiesystemen en gebouwtypes in onderwijsgebouwen, dat in opdracht van het Ministerie van OCW is uitgevoerd.

Instrumenten

Wat betreft het gebruik van landelijke instrumenten: uit de evaluatie van de Green Deal Scholen bleek dat er drie instrumenten zijn die vaak worden gebruikt in de huisvestingsopgave van schoolgebouwen: het PvE Frisse Scholen, het Kwaliteitskader Huisvesting en GPR gebouw. Het PvE en Kwaliteitskader zijn dit voorjaar geactualiseerd op basis van input en geleerde lessen uit de praktijk. De PvE Frisse Scholen had zes jaar eerder haar laatste update gehad. Met het van kracht worden van de NTA 8800 en BENG-eisen was een nieuwe update noodzakelijk. Verder is fijnstof opgenomen, sluiten de eisen voor temperaturen beter aan bij de comfortbeleving in scholen en is er meer aandacht voor kwaliteitsborging. Binnenkort wordt de Frisse Scholen Ambitiewijzer gelanceerd, waarmee opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen en gemeenten) beter worden ondersteund bij het vaststellen van een PvE. Ook het Kwaliteitskader Huisvesting is geactualiseerd, waarbij de versies voor PO en VO zijn samengevoegd. 

Dit systeem maakt gebruik van zonnewarmte uit de panelen op het dak van de school en zet deze met behulp van thermo-akoestiek om in koeling.

Niet wettelijk, wel nuttig

Deze kwaliteitsinstrumenten geven houvast maar vormen formeel geen wettelijk kader. Het bouwen van een gezonde, duurzame en toekomstbestendige school is geen vanzelfsprekendheid. Zo zijn de eisen die het Bouwbesluit aan luchtkwaliteit voor bestaande bouw stelt een stuk lager dan dat is vastgelegd in de gezondheidsrichtlijnen. Het PvE Frisse Scholen maakt gebruik van bestaande wetgeving. Het is geen wetgeving, maar het helpt bij het maken van keuzes voor goede schoolgebouwen. PvE dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen en gemeenten) bij het realiseren van energiezuinige en gezonde scholen.

Routekaart

Momenteel kampt het overgrote deel van de scholen nog met een slecht binnenklimaat. 

In welk tempo hierin verbetering kan worden gebracht, valt niet eenduidig te beantwoorden omdat het van veel factoren afhangt. In 2020 is een sectorale routekaart voor PO- en VO-scholen opgesteld waarin een beeld wordt geschetst van wat nodig is om de verduurzaming van scholen te realiseren. De Routekaart Maatschappelijk vastgoed is overigens één van de eerste onderdelen uit het Klimaatakkoord dat verder is uitgewerkt en beslaat een traject van 30 jaar.  

Ventilatie, energiegebruik

De SUVIS-regeling is een eerste goede aanzet voor het verbeteren van de luchtkwaliteit op scholen. Voor de Rijksoverheid is de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de uitvoeringsorganisatie als het gaat om landelijke regelingen zoals SUVIS. Uit de markt komt het bezwaar dat SUVIS, een maatregel om ventilatie te verbeteren, ook gebruikt wordt om bredere verduurzaming van scholen mee te financieren. Dat is complexer, duurt langer, is kostbaarder en zorgt voor nog tragere besluitvorming bij schoolbesturen. Volgens RVO voorziet de SUVIS in eerste instantie in ondersteuning voor de verbetering van het binnenklimaat. Daarvoor kan gelden dat er ook ander bouwtechnische aanpassingen gedaan moeten worden. In de SUVIS is daarmee rekening gehouden. Ventilatiemaatregelen kunnen het gebruik van energie toe laten nemen. Om na realisatie niet direct geconfronteerd te worden met hogere energierekeningen, kan het verstandig zijn om de energievraag van het schoolgebouw mee te nemen in de keuze van maatregelen. Het is aan de gemeenten en schoolbesturen of men daarvan gebruik wil maken. Men kan zelf kiezen welke maatregelen prioriteit hebben ten opzichte van andere opties.    

Voor informatie en advies is een groot aantal bronnen beschikbaar, waaronder: 

PO-raad
www.po-raad.nl

VO-raad
www.vo-raad.nl

Vereniging Nederlandse gemeenten
www.vng.nl

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
www.rvo.nl

SUVIS
rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/suvis

Ruimte-OK
www.ruimte-ok.nl/ventilatie

Handreiking basistips voor ventileren
www.ventilerenzogedaan.nl

Verduurzaming scholen
www.scholenopkoersnaar2030.nl

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.