SF6-vrije schakelinstallaties Eaton verduurzamen netbeheerders

Eaton levert de komende jaren duizenden SF6-vrije schakelinstallaties aan netbeheerder Stedin. SF6-gas is één van de zwaarste broeikasgassen en wordt nog veelvuldig ingezet in schakelsystemen in de elektrotechnische sector. Stedin breidt de komende jaren haar elektriciteitsnet steeds verder uit, en zocht naar een partner om dat zo milieuvriendelijk mogelijk te doen. Met de SF6-vrije installaties van Eaton wordt door Stedin jaarlijks gemiddeld het gebruik van 1950 kg SF6-gas vermeden.

De Europese Commissie (EC) stelde enkele jaren geleden een verbod in op het gebruik van SF6-gas voor vrijwel alle sectoren. Belangrijke uitzondering daarop is de elektrotechnische industrie. In deze sector wordt dit gas nog volop gebruikt, als isolatiegas in schakelinstallaties. Daarnaast zorgt het gas ervoor dat vlambogen tijdens het schakelen snel worden gedoofd. SF6-gas is hiervoor zeer effectief, maar heeft echter een groot nadeel. De impact op het milieu van SF6-gas is maar liefst 23.500 keer groter dan die van CO2. In 2017 stond de uitstoot van SF6-gas in Europa gelijk aan 6,73 miljoen ton CO2. Ter vergelijking: dat zijn 1,3 miljoen extra auto’s op de weg in een jaar tijd. SF6-gas is dus behoorlijk schadelijk. Het is onvermijdelijk dat schakelinstallaties in de loop van hun levenscyclus SF6-gas lekken. Ook bij de productie komt er SF6-gas vrij in de atmosfeer. In de loop van 2020 neemt de EC het gebruik van SF6-gas in de elektrotechniek wederom onder de loep, wat mogelijk leidt tot een totaalverbod op het gebruik van het schadelijke broeikasgas.

De markt voor schakelmateriaal op basis van gas groeit naar verwachting met 8% per jaar tot 2022. Deze groei zorgt voor toename van het gebruik van SF6-gas. Eaton wil het gebruik van SF6-gas volledig uitbannen en heeft daarom schakelinstallaties van het type Xiria ontwikkeld. De Xiria gebruikt in plaats van SF6-gas droge lucht om te isoleren en een vacuümonderbreker om te schakelen. Omdat de Xiria meer dan 10.000 keer kan schakelen is het systeem bijzonder geschikt voor toepassingen waarbij de schakelaar meerdere keren per dag omgezet moet worden, zoals bij wind- en zonneparken voor hernieuwbare energie. Netbeheerders als Stedin hebben met de Xiria een betrouwbaar SF6-vrij alternatief voor handen

Stedin startte vorig jaar een aanbestedingstraject voor nieuwe schakelinstallaties tot 24.000 Volt. Daarbij werd Eaton geselecteerd als leverancier. Eaton loopt al 60 jaar voorop in de ontwikkeling en implementatie van vacuüm- en luchtgeïsoleerde schakelapparatuur en viert dit jaar de afname van het miljoenste luchtgeïsoleerde schakelpaneel. Stedin en Eaton gaan een contract aan voor vier jaar met een maximale uitbreiding tot acht jaar. Eaton levert schakelinstallaties van het type Xiria. Die installeert Stedin in haar eigen distributienetten. De schakelinstallaties van Eaton zijn bedoeld voor het zogenoemde ‘middenspanningsnet’. Het gaat om 500 tot 800 installaties per jaar. Oftewel 90% van de door Stedin benodigde middenspanning schakelinstallaties op jaarbasis. Stedin kocht in 2019 voor het eerst een schakelinstallatie zonder SF6-gas voor het hoogspanningsnet. Deze installatie van General Electric is afgelopen zomer geplaatst in het 50.000 Volt verdeelstation in Middelharnis. Dit voorjaar neemt Stedin de installatie in gebruik. De SF6-vrije schakelinstallatie van 50.000 Volt is een primeur voor Nederland.

“Xiria is ontworpen met Eatons vacuümtechnologie en geïntroduceerd in 2002 – gebaseerd op overwegingen van veiligheid en milieuvriendelijkheid. We zijn onze tijd dus ver vooruit”, zegt Frits Besseling, Manager Sales & Business Development ESS van Eaton. “We merken ook dat dit voor klanten belangrijke overwegingen zijn. Netbeheerders zijn steeds vaker op zoek naar duurzame alternatieven om hun elektriciteitsnet verder uit te breiden, nu de groei van dit net toeneemt door stijgend energieverbruik.”

David Peters, CTO van Stedin: “Bij Stedin vinden we dat we duurzaam vooral moeten dóen. Waar mogelijk willen we het gebruik van SF6-gas in onze schakelinstallaties verminderen. Het aanbod van alternatieven is echter nog beperkt en ook iets hoger in aanschafprijs. Dat is lastig als je als netbeheerder moet investeren tegen de maatschappelijk laagste kosten. Bovendien moet het alternatief veilig en betrouwbaar zijn. Met deze keuze willen we laten zien dat schakelinstallaties zonder SF6-gas wat ons betreft de toekomst hebben.’’