‘Samen elektrificeren we Nederland op een slimme manier’

Is het mogelijk voor Nederland om helemaal van het gas af te gaan? ‘Absoluut’, klinkt het resolute antwoord van Peter van Gameren. Hij is directeur bij Itho Daalderop en bestuurslid van de Vereniging Warmtepompen. Ondanks alle uitdagingen waar we voor staan, ziet hij de energietransitie met een positieve blik tegemoet.

In 2016 werd het Klimaatakkoord van Parijs getekend, waarin staat dat het ons doel is om de opwarming van de aarde te beperken. Om dit te halen, moeten in 2030 minimaal 55% minder broeikasgassen, waaronder CO2, uitgestoten worden en in 2050 moet de Europese Unie klimaatneutraal zijn. Daarom is besloten dat een (hybride) warmtepomp vanaf 2026 verplicht wordt bij het vervangen van de cv-ketel.

Op al deze maatregelen klinkt uit sommige hoeken kritiek, want is dit niet wat ambitieus? Zeker gezien de huidige problemen op de markt, lijkt het moeilijk om de doelstellingen te halen. We hebben immers te maken met een enorme hoeveelheid woningen die nu nog ongeschikt zijn voor een warmtepomp, met netcongestie en de apparaten zijn duur in aanschaf. Bovendien is er een tekort aan goed opgeleide installateurs die al dit werk moeten verrichten. Toch is Van Gameren ervan overtuigd dat het mogelijk is. “Wel moet per situatie goed gekeken worden naar wat de beste oplossing is en moet er rekening gehouden worden met toekomstige ingrepen. Nu is nog niet iedere woning geschikt, dus als je kiest voor een hybride oplossing, dan moet je ervoor zorgen dat diezelfde warmtepomp ook all-electric kan werken. Dat noemen wij een spijtvrije oplossing.”

Met ‘wij’ doelt hij op de medewerkers binnen Itho Daalderop. Het bedrijf levert het complete productenpakket voor een gezond binnenklimaat. Duurzame, energiezuinige systemen die gemaakt worden in Nederland voor de Nederlandse markt. Zo’n twintig jaar geleden werd er gestart met de productie van warmtepompen, vertelt Van Gameren. “We hebben verschillende warmtepompen in het assortiment, waaronder de lucht/water-warmtepomp Vincent. Deze bestaat alleen uit een binnendeel, dus een buitenunit is niet nodig. Hij kan zowel all-electric als hybride toegepast worden. Vincent werkt met het milieuvriendelijke koudemiddel R290 en daarom hoeft de installateur geen F-gassencertificaat te hebben. Vincent werkt samen met elke cv-ketel en de V45 Combi kan ook nog koelen.”

De projectmatige verduurzaming door woningcorporaties draagt voor een groot deel bij aan de energietransitie, weet Van Gameren. Maar ook voor particulieren is het mogelijk om te kiezen voor een warmtepomp, ook al zijn de installaties tamelijk prijzig. “De ISDE-subsidie en het Nationaal Warmtefonds nemen die bezwaren weg. Je kunt een lening afsluiten tegen geen of een lage rente, wat ervoor zorgt dat alle seinen op groen staan. Als je kijkt naar de ontwikkeling van de energieprijzen, dan weet je dat deze investering zich terugbetaalt.”

De overbelasting van het elektriciteitsnet; zijn zoveel warmtepompen geen aanslag op het elektriciteitsnetwerk? Volgens Van Gameren is een warmtepomp geen onderdeel van het probleem, maar juist onderdeel van de oplossing. In tegenstelling tot bijvoorbeeld zonnepanelen, die gaan leveren wanneer de zon schijnt, kunnen warmtepompen wel flexibel omgaan met netbelasting. Op het moment dat de zon schijnt en er maximaal aan het net geleverd wordt, kan de warmtepomp bijvoorbeeld tapwater gaan bereiden en daarmee het net ontlasten. Het toekomstige slimme elektriciteitsnet is een puzzel waarin de warmtepomp een belangrijk onderdeel is. Een groot gedeelte van het energieverbruik van een huishouden is immers voor verwarming en warm water en met een warmtepomp kun je dit slim sturen.

Van Gameren: “Belangrijk hiervoor is wel dat de wetgever de regelgeving gaat aanpassen, zoals bijvoorbeeld in België, waar de saldering al is afgeschaft, een capaciteitstarief is ingevoerd en de subsidie is gekoppeld aan het hebben van een slimme sturing op je warmtepomp. Op deze manier stuur je de markt en dus de industrie naar gewenst gedrag, namelijk in de basis al slim omgaan met wanneer je energie verbruikt.”

Al die cv-ketels vervangen door warmtepompen is een monsterklus, maar er zijn meerdere jaren voor uitgetrokken. Om ervoor te zorgen dat er gediplomeerde, goed geïnformeerde installateurs zijn, leidt Itho Daalderop zelf installateurs op. Zij zijn direct in staat om Vincent en monoblock Amber te installeren, zonder dat er een F-gassencertificering nodig is. Van Gameren: “Bij het opleiden van installateurs ligt een gedeelde verantwoordelijkheid. Wij pakken dit op samen met Techniek Nederland. Door kennis te delen, weten we wat de beste oplossing is. Zo ontstaat er een goede standaard die geadviseerd kan worden. Zo kan er sneller gestopt worden met aardgas, waardoor we Nederland op een slimme manier kunnen elektrificeren en verduurzamen.”