Platform over installatietechniek, klimaatbeheersing en elektriciteit
Restwarmte uit afvalverbranding verduurzaamt de warmtenetten van Arnhem en Nijmegen

Restwarmte uit afvalverbranding verduurzaamt de warmtenetten van Arnhem en Nijmegen

De restwarmte uit afvalverbranding speelt een belangrijke rol in de verduurzaming van de Nederlandse gebouwde omgeving. In Arnhem en Nijmegen geven twee nieuwe projecten een indruk van de technische uitdagingen bij de (door)ontwikkeling van warmtenetten in stedelijke gebieden.

Het hoofdkantoor van afvalbeheerder Dar in Nijmegen is dankzij de aansluiting op het warmtenet sinds het najaar van 2019 volledig aardgasvrij, en realiseert een CO2-besparing van 70 procent ten opzichte van een gasgestookte cv-installatie. ‘Samen met de omliggende gemeenten streven we ernaar om zoveel mogelijk afval gescheiden in te zamelen. Als we dat goed doen, dan kan een groot deel ervan weer als grondstof worden gebruikt’, vertelt Bart de Bruin, directeur van Dar. ‘Uiteindelijk houden we dan nog maar een kleine hoeveelheid restafval over, dat in de Afvalverbranding Regio Nijmegen (ARN) wordt verbrand. Door aan te sluiten op het warmtenet, gebruiken we zelfs het restafval nog nuttig.’

Volgens Harrie van der Wielen, businessmanager bij Vattenfall Heat, ontstaat door de aansluiting van Dar zelfs een circulair systeem. ‘De gebouwen van Dar krijgen warmte dankzij het afval dat het bedrijf zelf inzamelt.’

Flexwell boring

Omdat het hoofdkantoor van Dar aan een drukke verkeersader ligt, is voor de aansluiting op het warmtenet gebruikgemaakt van een relatief nieuwe technologie met een zogenoemde flexwell boring. Met een korte buigstraal is de boring onder de weg door gerealiseerd, zonder dat er diepe en brede onderdoorgangen gegraven worden. Dergelijke innovaties spelen een belangrijke rol in de aanleg en uitbreiding van warmtenetten die in het licht van de energietransitie de komende jaren in veel drukke (binnen)steden plaatsvinden.

unknown kopieren

Collectieve warmte voor flats

Net als in Nijmegen levert ook in Arnhem restwarmte een bijdrage aan het duurzamer en aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving. Het warmtenet, dat warmte levert in Arnhem, Westervoort en Duiven, wordt gevoed met restwarmte afkomstig van afvalverwerker AVR in Duiven. Om hun duurzaamheidsambities in de praktijk te brengen, kiezen steeds meer woningcorporaties voor deze stadswarmte.

In de wijk Immerloo verruilden de corporaties Vivare en Volkshuisvesting recent het gasgestookte cv-systeem van zes sociale huurflats voor een aansluiting op stadswarmte. ‘Het collectieve verwarmingssysteem was niet per se aan vervanging toe, maar de wens om te verduurzamen was wel heel sterk aanwezig’, vertelt Femke Steenbergen, projectleider vastgoed bij Vivare. De verduurzaming die Vivare uitvoert, bestaat verder uit het isoleren van het dak en de gevels, het vervangen van de radiatoren door een efficiënter type, en het plaatsen van zonnepanelen. Steenbergen: ‘De twee flats van Vivare – in totaal 228 woningen – zullen in het voorjaar van 2020 klaar zijn. Op termijn willen we bovendien de gasgestookte geisers vervangen voor elektrische geisers. Dan zullen de flats helemaal gasloos zijn.’

De zes flats delen een ketelhuis, waar de gasgestookte cv-installatie is vervangen voor warmteoverdrachtstations. Net als in de oude situatie zijn de woningen dus collectief aangesloten. Vattenfall heeft voor de noodzakelijke aanpassingen in de verschillende overdrachtstations gezorgd, vertelt Van der Wielen. ‘Hadden Vivare en Volkshuisvesting ook voor warm tapwater via stadswarmte gekozen, dan zouden de aanpassingen aan alle leidingen en installaties in de flats veel ingrijpender zijn geweest. Ook de investering was dan een stuk groter.’

Huurders helpen

Om de zes flats in Immerloo aan te sluiten, breidde Vattenfall het bestaande warmtenet met 1,8 kilometer uit. Volgens Steenbergen was het belangrijkste principe dat huurders geen hogere kosten zouden hebben. ‘Per gigajoule betaalt de huurder hetzelfde als voorheen. We willen huurders bovendien helpen om te besparen op de energierekening. Dat doen we bijvoorbeeld door voorlichting over energieverbruik te geven en nieuwe thermostaten ter beschikking te stellen. Omdat de flats collectief zijn aangesloten, hebben de woningen namelijk geen klokthermostaat.’

CO2-besparing

Met de overstap naar stadswarmte besparen de woningcorporaties en hun huurders 82 procent in CO2-uitstoot in vergelijking met gasgestookte HR-ketels. Van der Wielen wijst erop dat de hoge CO2-besparing ook samenhangt met de speciale (TCI-)installatie die de AVR Duiven gebruikt. Daarmee produceert AVR een kalkhoudend bindmiddel, dat wordt gebruikt voor bijvoorbeeld cement, van oude papiervezels. Vattenfall wil in de toekomst ook andere duurzame warmtebronnen op het warmtenet invoeden. De biomassacentrale van Veolia (op industrieterrein Kleefsewaard in Arnhem) is inmiddels aangesloten.

Volgens Steenbergen blijft verdere verduurzaming van warmtenetten een belangrijk aandachtspunt. ‘Je ziet ook dat het aanbod aan oplossingen continu in ontwikkeling is. Een aantal jaren geleden, toen we de open geisers in deze flats vervingen voor gesloten geisers, was de optie elektrische geisers nog helemaal niet aan de orde. Voor het warmtenet zien we in de nabije toekomst dan ook zeker mogelijkheden voor nieuwe, duurzame bronnen.’

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.