Kies voor de kwaliteit van het onderwijs: ‘Verlichting is geen bijzaak’

“Verlichting op scholen moet gewoon goed geregeld zijn”, vindt Eduard Schippers, lichtexpert van Van Triest Lichtconcepten. “Het is aangetoond dat licht je lichaam stuurt en vooral voor kinderen heel belangrijk is. Gelukkig merken we dat steeds meer installateurs vragen om een gedegen lichtadvies voor onderwijsprojecten.”

De richtlijn Frisse Scholen meldt dat kunstlicht moet voldoen aan de eisen uit de NEN-EN 12464-1 en dat het verlichtingsniveau op werkvlakniveau voor Klasse C ten minste 300 lux moet zijn. Bij Klasse B is een minimaal lichtniveau van 500 lux vereist, voor Klasse A is dat ook 500 lux met een persoonlijke lichtsterkte voor de docent van 750 lux. Voor de bediening geldt dat de ruimte respectievelijk afzonderlijk aan/uit te schakelen is (C), in zones schakelbaar is (B) of dimbaar én in delen aan/uit te schakelen is (A). “Voor ons betekent standaard 500 lux”, vervolgt Schippers. “Zeker bij mbo’s, waar je veel praktijklokalen hebt, is 700 lux onze norm.”

Nauwe samenwerking met de klant en het ontwerpteam.

Lichtplan

Schippers heeft de diploma’s hogere verlichtingstechniek en European Lighting Expert op zak, dus weet waar hij het over heeft. “In Duitsland en België is licht een vak dat in de opleiding van architecten zit, in Nederland is dat niet het geval. Daarom komt de installateur, adviseur of architect naar ons met de vraag of wij een lichtplan en een lichtberekening kunnen verzorgen. Zo hebben wij voor de renovatie van het Alfa College in Hoogeveen, een gebouw van twintig jaar oud, op verzoek van aannemer Hunebouw een lichtplan ontworpen dat is meegenomen in de aanbesteding, volgens Frisse Scholen Klasse B. Hunebouw uit Hoogeveen heeft deze aanbesteding gewonnen omdat ze alle aspecten goed had uitgewerkt.”

Eduard Schippers, lichtexpert van Van Triest Lichtconcepten.

Geld besparen

“Begin dit jaar is de bouw gestart van een basisschool in Hoogeveen”, vervolgt Schippers. “Weer een gewonnen aanbesteding, nu met een installateur (E.T.I. Leerkes uit Haarle) die de meest energiezuinige verlichting toepast, met veel lumen voor weinig watt. Goedkope verlichting geeft hogere energierekeningen, terwijl deze installatie juist geld uitspaart. Dat laten we zien in besparingsberekeningen over een periode van vijftien jaar. Maar het belangrijkste is dat leerlingen en leraren zich comfortabel voelen en zich kunnen blijven concentreren. Goed gelijkmatig en niet flikkend licht is één van de factoren die dat bewerkstelligt.”

DALI

Daglicht speelt uiteraard ook een rol. Schippers: “Als het budget het toelaat, probeer ik wel daglichtregeling in een ontwerp te krijgen en een programmering voor het dimmen van de voorste armaturen bij gebruik van het digiboard. Met een vaste knop is dat een prima optie, zeker bij lokalen die een wisselende bezetting hebben met docenten. Deze optie is wel iets duurder, maar dat blijft een relatief gegeven. Stel: een nieuwbouwschool kost in de ontwerpfase 20 miljoen euro, met een budget voor verlichting van 120.000 euro. Een bezuinigingsronde snijdt dan meestal relatief diep in de verlichtingspost, terwijl uiterlijkheden onaangetast blijven. Daar hebben de kinderen niet veel aan. Ik zou zeggen: kies voor een goede, volwaardige verlichting. Niet voor de sier, maar voor de kwaliteit van het onderwijs.” 

Van Triest Lichtconcepten is een adviesbureau op het gebied van lichtontwerpen. Gediplomeerde adviseurs met achtergronden in ruimtelijk ontwerp en elektrotechniek zijn in staat om architecten, interieurontwerpers en elektriciens te ontzorgen, voor projecten van elke omvang en complexiteit. Van lichtontwerp, levering, lichtregeling, projectbeheer, programmering en inbedrijfstelling tot en met onderhoud. In nauwe samenwerking met de klant en het ontwerpteam wordt steeds gezocht naar een optimale balans in esthetiek, functie, onderhoud en kosten.