Integratie van luchtbehandeling en warmtepomp: allerminst vanzelfsprekend

De traditionele combi van een luchtbehandelingskast en een cv-ketel/waterkoelmachine wordt met de opmars van de directe expansie (DX) warmtepomp een steeds minder gekozen oplossing. Vooral het prijsaspect zorgt ervoor dat het een-tweetje tussen een WTW-unit enerzijds en een DX inverter warmtepomp anderzijds steeds populairder wordt. Tóch is de keuze voor een dergelijke installatie niet altijd vanzelfsprekend en gelden er verschillende aandachtspunten rondom de aanschaf ervan. Harry van Veen, directeur van Horos Klimaattechniek uit Soest, noemt de belangrijkste. 

Sinds 1952 biedt Horos Klimaattechniek een breed pakket binnenklimaatoplossingen voor de utiliteit en industrie. Het bedrijf levert vooral hoogwaardige producten in de luchtbehandeling, koeling en bevochtiging. Op die gebieden geeft Horos veelvuldig antwoord op vraagstukken over het binnenklimaat en industriële toepassingen. 

De laatste jaren gebeurt dat veelal wanneer de combinatie tussen een (inverter) warmtepomp en luchtbehandeling als ultieme oplossing wordt geopperd. “Met de introductie van de warmtepomp eind vorige eeuw kiezen vooral kleinere gebruikers steeds minder voor respectievelijk passieve koeling middels een koudebron voor de zomer en een water/water-warmtepomp voor de winter die al dan niet aan dezelfde bron gekoppeld is”, aldus Van Veen. “Een prima oplossing, zeker wanneer je de aanschafprijs van de apparatuur en installatie in ogenschouw neemt. Je hebt immers geen circuit voor gekoeld water meer nodig, met alle bijbehorende appendages zoals buffervaten, pompen en expansievaten. Daarnaast praat je over een systeem dat in de meeste gevallen plug and play wordt geleverd.”

De switch van waterkoelmachine naar (inverter) warmtepomp biedt zowel installateurs als eindgebruikers de nodige pluspunten. Maar het is niet alles goud wat er blinkt. Met ruim 70 jaar ervaring in de bagage zien ze bij Horos namelijk dat in de markt vaak aan bepaalde zaken voorbij wordt gegaan. Juist daardoor kunnen comfort en regelbaarheid – en dus ook de betrouwbaarheid van de installatie – in het gedrang komen, meent Van Veen. “Het grote voordeel van een waterkoelmachine als warmtepomp is dat je de capaciteit ervan met behulp van een regelklep heel nauwkeurig modulair kunt regelen van 0 tot 100 procent. Een DX-warmtepomp kun je ook modulair regelen, maar pas vanaf ongeveer 25 procent.”

Op de tweede plaats wordt een warmtepomp altijd uitgelegd op de koelcapaciteit in de zomermaanden. “Dit betekent dat je in de winter altijd overcapaciteit hebt, simpelweg omdat dan het vereiste warmtevermogen kleiner is dan het koelvermogen dat je ’s zomers nodig hebt”, legt Van Veen uit. “Hierdoor staat een warmtepomp in de koude maanden in het onderste deel van zijn regeling te draaien. Er is dan immers minder vermogen benodigd. Wanneer de gevraagde capaciteit onder een bepaald niveau komt, schakelt de warmtepomp uit, met als gevolg dat de lucht in je gebouw tijdelijk kouder wordt ingeblazen.”

Ten derde moet een warmtepomp in de winter regelmatig ontdooien. Omdat hierdoor het systeem zijn cyclus omdraait, kan de inblaastemperatuur tot onder de 10ºC dalen en ontstaat er tocht. Van Veen: “Een ongemak dat weliswaar kort duurt, maar natuurlijk verre van comfortabel is. Als oplossing kun je de verwarmingscapaciteit opdelen in meerdere circuits. Een comfortverhogende, maar tegelijk een meer kostbare aangelegenheid.”

Het relaas van Van Veen toont aan dat de relatief goedkope combinatie van een inverter warmtepomp met een luchtbehandelingskast geen vanzelfsprekendheid is. Andere oplossingen en opties zijn ook denkbaar, zo zegt hij. “Daarbij kun je denken aan een lucht/water-warmtepomp, waarvoor EIA-subsidie verkregen kan worden. Maar ook de combinatie van luchtbehandelingskast met een omkeerbare waterkoelmachine is en blijft mogelijk. Het gaat erom dat er een juiste balans wordt gevonden tussen comfort, geldelijke investering en energieverbruik. En dat kan op verschillende manieren. De eindgebruiker moet er blij van worden. Dát staat bij ons voorop.”

ISDE- en EIA-subsidie
Op luchtgekoelde waterwarmtepompen <400 kW is ISDE-subsidie van toepassing, die kan oplopen tot 34.000 euro. EIA-subsidie geldt voor plug and play WTW’s voorzien van geïntegreerde en externe DX-warmtepompen.