Hoe gaan we de overstap naar de warmtepomp maken?

Stap voor stap naar een aardgasvrij Nederland

In het coalitieakkoord wordt 60% minder CO2-uitstoot in 2030 nagestreefd en in 2050 moet Nederland volledig klimaatneutraal zijn. Mede hierom besloot de overheid om de hybride warmtepomp de standaard te maken vanaf 2026. Dit levert namelijk zowel een forse aardgas- als CO2-reductie op. Het is een goede manier om aan de slag te gaan met stapsgewijze maatregelen in alle wijken waar tot 2030 nog geen volledig aardgasvrije verduurzamingsopties voorhanden zijn. Hoe gaan we dit als sector aanpakken en wat betekent dit voor de consument?

Voor installateurs betekenen de plannen van de overheid een flinke omschakeling. Niet alleen moet personeel omgeschoold worden, ook consumenten moeten van nieuwe informatie worden voorzien. Daarbij rijst de vraag: is de overstap naar een warmtepomp wel haalbaar voor huishoudens? De woning moet immers in veel gevallen aangepast worden en een warmtepomp is prijzig. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is het echter haalbaar om de plannen in 2026 in te laten gaan. “We zijn al lang in gesprek met de sector en daar is het Actieplan hybride warmtepompen uit voortgekomen, dat klimaatminister Rob Jetten onlangs heeft gepresenteerd. Een brede groep aan organisaties kijkt naar de ambities die we willen behalen. Het klopt dat het een hele ingreep is voor consumenten en de installatiesector. Daarom doen we het stap voor stap”, stelt Roelant Knauff, coördinator van het team hybride warmtepompen bij RVO. Zijn collega Lex Bosselaar, expert op het gebied van duurzame warmte bij RVO, denkt dat de weerstand die hier en daar heerst, kan worden weggenomen: “Toen de hr-ketel kwam, waren er ook allerlei bezwaren. Onder meer over de hoge kosten. Nu kun je alleen nog maar hr-ketels kopen. Warmtepompen worden in de toekomst de standaard. Om de aanschaf mogelijk te maken, springt de overheid bij. Onder meer met subsidies en de Energiebespaarlening van het Nationaal Warmtefonds waarbij je tegen een lage rente kunt lenen.” (www.warmtefonds.nl/particulieren/energiebesparende-maatregelen/warmtepomptefonds)

Voor subsidie kunnen consumenten de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (www.rvo.nl/subsidies-financiering/isde) aanvragen, voor 30% teruggave op de aanschaf van een warmtepomp. De consument kan de subsidie aanvragen of de installateur machtigen om dit voor hem te doen. Hiervoor moet aan een aantal voorwaarden voldaan worden: de aanvrager moet eigenaar van de koopwoning zijn en het moet het hoofdverblijf zijn. Ook moet de warmtepomp op de apparatenlijst staan, die je vindt op de website van de RVO (www.rvo.nl/subsidies-financiering/isde/woningeigenaren/stappenplan-woningeigenaren). Hier vind je ook een stappenplan voor het aanvragen van de subsidie. “Deze kan niet op de factuur verrekend worden. Het geld komt na aanvraag op de rekening van de consument en die moet het bedrag dus voorschieten”, waarschuwt Bosselaar.

Het doel is om uiteindelijk een miljoen huishoudens aan de hybride warmtepomp te krijgen, in combinatie met 500.000 aansluitingen op het warmtenet en andere energiebesparingen. Dan worden de klimaatdoelstellingen gehaald. Hoewel het aantal ISDE-aanvragen stijgt (41.040 in 2021, ruim 37.000 t/m juni 2022 en naar verwachting ruim 80.000 in 2022), is er nog een lange weg te gaan. Dit betekent dat er nog veel werk aan de winkel is voor de installatiewereld, en dit terwijl er al een arbeidskrachtentekort en een tekort aan materialen is. Hoe moeten we hiermee omgaan?

Opschalen en omscholen is het devies, denkt Bosselaar. “De industrie moet weten wat er komen gaat, de installateur moet zich bijscholen en de consument moet weten welke keuzes er zijn. Daarom is het een meerjarenplan. We kijken met de sector hoe we dit kunnen oplossen.” Volgens de RVO-experts is er een zeer belangrijke rol weggelegd voor de installateur. Niet alleen moet deze weten welke type warmtepompen er zijn en hoe deze geïnstalleerd moeten worden, ook ligt er een rol bij hem voor het juist voorlichten van de consument. “Daarvoor zijn trainingen beschikbaar, bijvoorbeeld bij Techniek Nederland, maar ook verschillende warmtepompmerken bieden trainingen. En wil je als installateur meer informatie? Kijk dan eens op het platform energietransitie door installateurs (www.energietransitiedoorinstallateurs.nl)”, aldus Knauff.