Een slimme stad: zo doen wij dat!

Nederlandse gemeenten bouwen met slimme techniek aan een digitale en driedimensionale kopie van hun stad. Niet alleen om informatie over de stad inzichtelijk en toegankelijk te maken, maar ook om technische systemen te meten en te sturen en om voorspellingen te kunnen doen die de veiligheid, bereikbaarheid, leefbaarheid en het milieu in de stad verbeteren. Het analyseren van knooppunten of stromen mensen kan helpen om de veiligheid en doorstroom op evenementen en bij werkwerkzaamheden te bevorderen. Een slimme en dynamisch in te stellen straatverlichting speelt hierbij een belangrijke rol. Ook kunnen de drukte op de weg, parkeerbezetting op openbare parkeerplaatsen en de vulgraad van afvalbakken in een digitale stad inzichtelijk worden gemaakt. Hiervoor dienen deze digitaal te worden gemeten en geanalyseerd. De ‘slimme stad’ oplossing van Elspec levert hier een belangrijke bijdrage aan.

Tijdens de vakbeurs Openbare Ruimte heeft Elspec een nieuwe oplossing geïntroduceerd voor een toekomstgericht én schaalbaar beheerplatform om lichtmasten, parkeerfaciliteiten en andere stedelijke diensten te kunnen bedienen én digitaliseren: eenvoudig, functioneel, flexibel, sensorgestuurd en met een Open City-perspectief. De oplossing is volledig gebaseerd op open standaarden. Dit stelt overheden in staat om de systemen en componenten van meerdere leveranciers naadloos te verbinden in één infrastructuur en één digitale beheeromgeving.

Elspec is een businessunit van de Cable Connectivity Group, waar ook Jobarco (speciaalkabels) en Pantaflex (kabelbeschermingen) deel van uitmaken. De elektrotechnisch leverancier op het gebied van energietechniek, industrie en openbare infrastructuur focust met name op industriële oplossingen voor elektrotechniek, energietechniek, telematica en telecommunicatie. “Ooit gestart met connectiviteitsoplossingen en montagematerialen voor de energie-infra, is Elspec inmiddels een gevestigde naam in de markt van openbare verlichting”, vertelt Ed Jans, Business Development Manager SMART Technologie bij Elspec. “Voor deze markt leveren wij onder andere lichtmast-aansluitsets met een groot aantal aansluit-, beveiliging- en uitbreidingsmogelijkheden. Om de verlichting eenvoudig te kunnen inregelen, schakelen en dimmen, hebben wij bovendien een lichtmanagementsysteem ontwikkeld die een optimale zichtbaarheid én veiligheid combineert met aanzienlijke energiebesparingen. Voor onze ‘slimme stad’ oplossing hebben we de handen ineen geslagen met het Zwitserse Paradox PE Smart Urban network, dat een echte Game Changer en voorloper is op dit gebied.”

De ‘slimme stad’ is een variant van Internet of Things (IoT) en begint bij het aansturen van de openbare verlichting (Smart Lighting), vertelt Jans. “Maar er is zoveel meer mogelijk! Omdat lichtmasten op strategische plekken staan, zijn zij dé ideale plek om gegevens te verzamelen. Niet voor niets worden op lichtmasten steeds meer bewegingssensoren, temperatuursensoren, luchtkwaliteitssensoren en andere technische componenten aangebracht. Om een snelle en uniforme aansluiting, optimale uitwisselbaarheid van gegevens via een dedicated datanetwerk én versnelde innovaties mogelijk te maken, zijn open standaarden noodzakelijk. De Elspec ‘slimme stad’ oplossing voorziet hierin. De gebruikersinterface wordt gerealiseerd door het NEPTUNE telemanagementsysteem (CMS); een open en eenvoudig uit te breiden beheerplatform waarop de openbare verlichting en alle verbonden IoT-apparatuur volledig en intuïtief gemonitord, beheerd en bestuurd kan worden. Voor de datacommunicatie-infrastructuur bieden wij bijbehorende communicatiemodules en gateways.” 

Voor de communicatiemodules hebben klanten keuze uit NEMA Smart Lighting Nodes en Zhaga/DALI (D4i) Smart Lighting Nodes, afhankelijk van de connector die ondersteund moet worden. Waar NEMA met name populair is in Engeland en de Verenigde Staten, is Zhaga/D4i de norm voor openbare verlichting in Europa. “D4i lichtarmaturen hebben één of twee gestandaardiseerde Zhaga stekkeraansluitingen. De eerste is voor de Zhaga communicatiemodule (node), waardoor de lichtmast eenvoudig op afstand te monitoren, bedienen en programmeren is. Op de tweede stekker kan een sensor naar keuze worden aangesloten. De data die door deze sensor wordt verzameld, wordt via onze communicatiemodule doorgestuurd naar de open CMS.”

Alle communicatiemodules op de lichtmasten vormen samen één draadloos datanetwerk, vertelt Jans. “In de lichtmast en armatuur zorgt de tweedraads DALI-gestandaardiseerd databus voor de benodigde dataverbinding met de elektronica. De Zhaga communicatiemodule die wij gebruiken, kan acht onderliggende DALI-adressen ondersteunen. Dit betekent dat in principe acht stuurunits/sensoren uitgelezen en bestuurd kunnen worden. Een Smart Gateway slaat de brug tussen het draadloze Smart-City datanetwerk en de vaste data-aansluiting, voor een betrouwbare data-uitwisseling met het CMS. Ook bestaat de mogelijkheid om via WiFi of een Mobiel netwerk te ontsluiten.”

De ‘slimme stad’ oplossing van Elspec wordt zeer goed door de markt ontvangen. “Het feit dat dit een state-of-the-art open systeem betreft, is echt nieuw in de markt”, benadrukt Jans. “Dit maakt het mogelijk voor overheden om één beheeroplossing te bouwen, zonder afhankelijk te zijn van één of enkele fabrikanten. Moderne database- en internetprotocollen zorgen ervoor dat onze applicatie makkelijk data kan uitwisselen met andere systemen en applicaties. Zo bieden wij een toekomstgericht pad voor verdere invulling van de slimme en digitaal gedreven stad. Door data-analyse en sturing kunnen stadsmanagers onder andere het stroomverbruik en de broeikasgasemissies van openbare verlichting tot 80% verminderen, verkeersbewegingen tot 30% reduceren en veiligheid en stadsdiensten als afvalverwerking beter en efficiënter realiseren. Hierdoor worden steden steeds aangenamer, leefbaarder én veiliger en wordt het milieu gespaard.”