Samen werken aan eenduurzame gebouwinstallatie

In januari 2023 heeft 4Some technisch beheer bv de verduurzaming van een bestaand drielaags kantoorpand in Veenendaal succesvol afgerond. Doel van de werkzaamheden was een comfortabele, energiezuinige en toekomstbestendige gebouwinstallatie, vertelt projectleider Erik Smit. “Om dit mogelijk te maken, hebben wij de oude en deels defecte koelmachine van de luchtbehandelingskast vervangen door vier lucht/water-warmtepompen. Bovendien is de bestaande luchtbehandelingskast uit 2000 geconditioneerd en gemoderniseerd.”

Sinds haar oprichting in 2001 richt 4Some technisch beheer bv zich op het technisch beheer en onderhoud van gebouwgebonden installaties. Van klimaatinstallaties t/m elektrotechnische installaties, van koelinstallaties t/m brandmeldinstallaties en van preventief en correctief onderhoud, instandhouding van de gewenste condities en serviceverlening t/m het borgen van het gebruikerscomfort en zorgen voor een duurzaam gebouw, inclusief borging van alle wet- en regelgeving. “Sinds vele jaren verzorgt onze projectafdeling bovendien de vervanging bij einde levensduur”, aldus Smit. “Zo is ook de verduurzaming in Veenendaal op ons pad gekomen. Onze service- en onderhoudsmonteurs constateerden dat de koelmachine van de luchtbehandelingskast aan het eind van zijn technische levensduur was gekomen. In plaats van één op één vervanging, hebben wij de installatie van vier warmtepompen van 70 kW per stuk geadviseerd, waarmee aanzienlijk duurzamer geklimatiseerd kan worden. Bovendien komen de warmtepompen in aanmerking voor aantrekkelijke ISDE-subsidies.”

De omkeerbare warmtepompen leveren niet alleen koude aan de luchtbehandelingskast, maar kunnen ook tot 50°C warmte leveren aan de bestaande cv-installatie, aldus Smit. “Dit is onder andere interessant in het tussenseizoen, omdat de gasketels dan niet meer hoeven in te schakelen. Dit levert een aanzienlijke gasbesparing op.”

Voor de inspectie, reiniging, reconditionering en modernisering van de luchtbehandelingskast zocht 4Some de samenwerking met Conpro Condensor Bescherming BV, waarmee Smit al een jarenlange relatie heeft. “Mijn ervaring met Conpro is zeer goed”, vertelt hij. “Zowel in de voorbereidende fase als op de werkvloer. Daarom heb ik Conpro ook bij 4Some geïntroduceerd.”

“Direct na gunning van de opdracht hebben wij een visuele inspectie van de luchtbehandelingskast uitgevoerd en diverse nuldrukmetingen verricht”, vertelt Jens Groenendijk, accountmanager bij Conpro Condensor Bescherming BV. “Ook hebben we zoveel mogelijk informatie over de kast verzameld en geïnventariseerd hoe deze energiezuiniger uitgevoerd kon worden. Direct bij aankomst zagen we dat de bereikbaarheid in de technische ruimte een uitdaging was. De bewegingsruimte was beperkt.” Smit: “Omdat de werkzaamheden aan de luchtbehandelingskast en warmtepompen gelijktijdig uitgevoerd moesten worden, waren we soms met vier man op de vierkante meter actief. Een goede planning, afstemming en collegiale houding waren hiervoor essentieel. Petje af voor alle betrokken monteurs, die hier op uitstekende wijze invulling aan gegeven hebben.”

“Gezien zijn leeftijd verkeerde de luchtbehandelingskast nog in redelijke staat”, aldus Groenendijk. “Wel bleken het buitenlucht-aanzuigkanaal en de filtersectie aanzienlijke sporen van corrosie te vertonen. En ook het kleppenregister moest vervangen worden. Deze was namelijk zodanig gecorrodeerd, dat hij niet meer functioneerde. Om te garanderen dat de luchtbehandelingskast bij onverhoopte brand weer automatisch uitschakelt en de luchttoevoer wordt afgesloten, hebben wij een nieuw kleppenregister met een nieuwe servomotor geplaatst.”

Na de demontage van het kleppenregister heeft Conpro alle corroderende onderdelen in de kast intensief gereinigd en behandeld met een watergedragen coating. “Aansluitend hebben we de motoren, ventilatoren en het constructieframe aan de toevoer- en retourzijde verwijderd”, aldus Groenendijk. “Vervolgens hebben we een wandpaneel in de kast aangebracht, extra deuren voor onderhoud en controle toegevoegd en nieuwe EC-ventilatoren geplaatst, inclusief twee control-units om de ventilatoren aan te sturen. Ook zijn de vloerdelen van de kast door ons voorzien van een Conpro epoxy gietcoating.” De control-units zijn net als de warmtepompen door 4Some aangesloten op een nieuwe Priva Blue ID regeling, waardoor ook een duurzame sturing wordt geborgd.

Om het rendement van de luchtbehandelingskast te vergroten, is deze bij de bouw al voorzien van een warmtewiel, vertelt Groenendijk. “Echter waren de slakkenhuisventilatoren nog voorzien van V-snaaraangedreven motoren. 4Some wilde deze graag vervangen door energiezuinige EC-ventilatoren.” EC-ventilatoren zijn niet alleen onderhoudsarm, maar worden ook direct aangedreven. Bovendien zijn de ventilatoren voorzien van permanent magneten, waardoor er nauwelijks energieverlies optreedt. “Op basis van onze inspectie en nuldrukmetingen hebben we de juiste ventilatoren voor deze luchtbehandelingskast geselecteerd en de terugverdientijd berekend”, aldus Groenendijk. “Met de nog relatief lage energieprijzen van begin 2022 was de beoogde terugverdientijd al minder dan 5 jaar. Voor deze energiezuinige verbetering is bovendien ook subsidie (EIA) aan te vragen.”

Om de benodigde luchthoeveelheid (36.000 m3/h) in het pand te garanderen, heeft Conpro ook het inblaaskanaal direct na de EC-ventilatoren aangepast. “Vaak wordt dit over het hoofd gezien, maar EC-ventilatoren hebben in tegenstelling tot conventionele slakkenhuizen een indirecte uitblaas. Dit betekent dat de luchtdoorstroom in de meeste gevallen beter begeleid moet worden het luchtkanaalstelsel in. Wordt dit niet gedaan, dan bestaat de kans dat de ventilatoren deels in hun eigen druk gaan resoneren, wat de technische levensduur kan verkorten. Bovendien leidt dit gegarandeerd tot energieverlies!”

Tijdens de inbedrijfstelling heeft Conpro opnieuw luchtdrukmetingen verricht om de juiste aansturingen te kunnen bepalen. Groenendijk: “Zowel de toevoer- als retourzijde hebben overcapaciteit, zodat eventuele inpandige aanpassingen in de toekomst eenvoudig en met dezelfde luchtbehandelingskast opgevangen kunnen worden. Ook dat is duurzaamheid, volgens ons.”